آکنه ؛ علل و درمان های موثر :

آکنه یا جوش زمانی رخ می‌دهد که چربی تولید شده توسط غدد چربی پوست و سلول‌های پوست باعث انسداد و انباشته شدن در فولیکول مو می‌شوند.آکنه یا جوش معمولاً هم‌زمان با بلوغ جنسی شروع می‌شود. در تقسیم‌بندی بیماری‌های پوستی، آکنه جزو یکی از بیماری‌های زائده‌های پوست است. ریشه مو در فضای کانال‌مانندی به اسم فولیکولِ مو قرار گرفته و رشد می‌کند. از طرف دیگر، غدد چربی به عنوان یکی دیگر از زوائد پوستی، ترشحات خود را داخل فولیکول مو تخلیه می‌کنند که به سمت بالا حرکت کرده و روی سطح پوست پخش می‌شوند.

تشخیص نوع جوش ، یک تشخیص کلینیکی است؛ یعنی پزشک با معاینه بیمار شاکی از عارضه پوستی و با مشاهده نوع ضایعات، ضمن تشخیص بیماری، شدت آن را نیز تشخیص می‌دهد تا پروتکل درمانی لازم را برنامه‌ریزی کند.

آکنه چیست:

جوش یک اختلال پوستی است که باعث ایجاد لکه‌های مختلفی نظیر جوش‌های سرسیاه، جوش‌های سرسفید، کورکها، برآمدگی و تورفتگی‌ می‌شود. مسدود شدن غدد مویی توسط چربی‌های اضافه، پوست مرده و یا باکتریها باعث به وجود آمدن جوش صورت می‌شود. تجمع این مواد زائد بر روی غدد مویی باعث ایجاد برآمدگی در سطح پوست می‌شود. گاهی ایجاد جوش‌های متعدد در صورت یا بدن می‌تواند عوارضی از خود بر جای گذارد که حتی پس از مدت‌ها نیز بدن توان درمان و ترمیم آنها را نداشته باشد و بایست از روش‌های مناسب پزشکی برای درمان استفاده کرد.

علل بروز آکنه صورت:

بلوغ جنسی مهم‌ترین عامل آغازکننده آکنه است و علت آن هم افزایش هورمون آندروژن می‌باشد. ثابت شده‌است که هورمون آندروژن یا هورمن مردانه باعث افزایش تولید چربی و همچنین افزایش روند شاخی شدن پوست می‌شود.

ژنتیک

بروز جوش به میزان بالایی به ژنتیک بستگی دارد، ژنتیک می‌تواند ۸۱٪ از تغییرات مربوط به آکنه در جمعیت‌ها را توجیه کند

هورمون‌ها

تغییرات هورمونی مانند آنچه در هنگام بلوغ جنسی و قاعدگی رخ می‌دهد، می‌توانند باعث تشدید شکل‌گیری آکنه شوند. در هنگام بلوغ جنسی، افزایش هورمون‌های جنسی

باعث می‌شود غدد چربی پوست بزرگ‌تر شوند و چربی (سبوم) بیشتری تولید کنند

عفونت

نوعی از باکتری‌های بی‌هوازی باعث تشدید بروز آکنه می‌شوند ولی نقش دقیق آن‌ها مشخص نیست.

رژیم غذایی

رژیم‌های غذایی حاوی بار قندخونی بالا، تأثیر متفاوتی بر شدت آکنه دارند.

استرس

در خصوص اینکه آیا استرس باعث بروز آکنه یا بدتر شدن آن می‌شود، مطالعات باکیفیت اندکی صورت گرفته‌است

سایر علت‌ها

سایر عوامل شروع‌کننده عبارتند از:

1. حاملگی
2. تغییرات هورمونی؛
3. مواد پاک‌کننده پوست؛
4. رطوبت بیش از حد؛
5. تعریق زیاد؛
6. وراثت؛
7. استفاده از هورمون‌های آنابولیک (فراگَشتی)(که مورد استفاده بدن‌سازان قرار می‌گیرد)؛
8. تحریک پوست با خاراندن و همچنین ایجاد زمینه التهاب و عفونت؛
9. استرس با مکانیزم افزایش هورمون‌های فوق کلیوی که آندروژن‌ها هم در آن وجود دارند؛
10. داروهای دارای هالوژن (ید، کلرید، برومید) مثل لیتیوم، باربیتورات‌ها و غیره؛
11. غذاهای دریایی که حاوی ید زیاد هستند؛
12. غذاهای حاوی قند و چربی زیاد؛
13. غذاهای حاوی پروتئین کم؛
14. کاهش مصرف ویتامین E و ویتامین A.
15. تولید بیش‌تر از حد معمول چربی توسط غدد چربی پوست
16. افزایش شاخی شدن پوست

انواع آکنه صورت

جوش بیشتر در صورت دیده میشود و از لحاظ شکل به چهار دسته تقسیم میشود:

آکنه کومدون ( جوشهاي ریز که بصورت سر سیاه و سر سفید دیده میشوند )

پاپول (جوشهاي برجسته و قرمز رنگ)

آکنه  پاسچول (جوشهاي چرکی )

و بالاخره آکنه ناجول و کیـست (جوشـهاي بـزرگ وداراي عمق و مواد داخل آنها)

آکنه صورت و رژیم غذایی

از نظر علمی و آنچه در کتب علمی – پزشکی موجود است هیچ نـوع غـذا و خـوراکی در ایجـاد و تـشـدید جـــوش صـورت دخــیل نیسـتند . ولی بر اساس طـب قـدیـم و گـفته افرادي کـه جــوش صورت دارند بعضـی از خوراکیــها در بـدتر کـردن جــوش صـورت دخیـل میـباشند و پرهـیز از این خوراکیها باعث بهبودي در جوش میشود .

از جمله غذا و خوراکیهایی که باعث ایـن علـت میـشوند شـامل :غـذاهاي چرب ، تنقلات ، خرما، کشمش ، محصولات دریایی ( ماهی و میگو ) ، بعضی از میوه جات ( موز ، کیوي ، خرمالو ) و غیـره . طبق مطالعات و بررسی هاي انجام شـده افرادي که جـوش صورت دارند کمتر دچار سرطان پوسـت از نوع بازال سـل میشوند. البته این به آن معـنا نیسـت که براي درمـان جـوش پیگـیر نباشند.

پیشگیری از آکنه یا جوش:

در اینجا به چند نکته برای مراقبت از پوست افراد دارای آکنه یا مستعد به آن در برابر بروز جوش اشاره شده است:

• صورت خود را بیش از دو بار در روز با آب گرم و شوینده مخصوص آکنه نشویید.
• جوش‌ها را دستکاری نکنید و از تخلیه جوش زیرپوستی اجتناب کنید؛ زیرا ممکن است عفونت را بیشتر کرده و باعث انسداد، تورم و قرمزی شود.
• خود درمانی نکنید و برای از بین بردن جوش برای همیشه، از همان ابتدا به پزشک مراجعه کنید.
• هنگام صحبت تلفن را از صورت دور خود نگه‌دارید.
• دست‌های خود را قبل از استفاده از لوسیون، کرم یا لوازم آرایشی حتماً بشویید.
• اگر دارای جوش روی باسن، جوش سر یا جوش روی پشت و شانه‌ها هستید؛ از پوشیدن لباس‌های تنگ خودداری کنید.
• از محصولات آرایشی بدون چربی و برای پوست حساس استفاده کنید و قبل از خواب حتماً آرایش خود را پاک کنید.
• قبل از استفاده از کرم اصلاح، پوست و ریش خود را با آب گرم و صابون بشویید.
• از قرار گرفتن زیاد در معرض آفتاب خودداری کنید؛ زیرا این امر باعث تولید سبوم بیشتر در پوست می‌شود.
• از اضطراب و استرس خودداری کنید؛ زیرا می‌تواند باعث افزایش تولید کورتیزول و آدرنالین شود که باعث تشدید آکنه می‌شوند.

راه های درمان ؟

پزشک ممکن است برخی از داروهای بدون نسخه را برای بیماری شما پیشنهاد کند. بسته به شدت بیماری، سن شما، نوع آکنه و میزان موثر بودن داروهای بدون نسخه، ممکن است به داروهای تجویزی قوی‌تری نیاز داشته باشید.

استفاده از برخی داروهای ضد بارداری گاهی اوقات می‌تواند به از بین رفتن آکنه‌ی زنان کمک کند. سازمان غذا و داروی آمریکا سه نوع قرص ضد بارداری را برای درمان آکنه تایید کرده است. هر چهار قرص حاوی ترکیبی از استروژن (هورمون جنسی عمده‌ی زنانه) و پروژسترون (شکل طبیعی استروئید است که به تنظیم قاعدگی کمک می‌کند) هستند.

اثربخشی داروها و روش‌های درمانی مختلف ثابت شده است. آنها عوامل زمینه‌ای را هدف قرار می دهند که در آکنه نقش دارند. بسته به شدت بیماری‌تان، ممکن است به حداقل یک یا چند دارو نیاز داشته باشید.

4 باور غلط در مورد آکنه

آکنه مختص سنین نوجوانی است

سن ظاهر شدن، میزان و نوع آکنه به عوامل مختلفی از جمله به ژنتیک افراد بستگی دارد و مختص سن نوجوانی نیست بلکه در سنین جوانی و بالاتر هم آکنه در افراد ظاهر می شود. بهترین زمان برای مراجعه به متخصصین پوست در دوران نوجوانی و زمانی است که آکنه ها به تعداد زیاد در پوست ظاهر شدند. یعنی قبل از اینکه با اقدامات اشتباه نوجوان ها، جای

آکنه ها روی پوست آن ها تا آخر عمر باقی بماند، با درمان مناسب و دستورات بهداشتی لازم، از پوست نوجوان خود مراقبت نماییم تا مجبور به صرف هزینه های بسیار بالاتر برای لایه برداری، لیزر کردن و سایر روش ها که عمدتا تاثیر چندانی هم ندارند، نشویم.

شستشوی زیاد پوست باعث افزایش آکنه می شود

خیلی ها تصور می کنند که با شستشوی پوست با آب و صابون می توانند به بهبود آکنه کمک کنند. واقعیت این است که شستشوی دو بار در صبح و شب می تواند در کاهش آکنه موثر باشد اما شستشوی زیاد پوست می تواند پوست را تحریک به ترشح چربی نموده و در نتیجه احتمال ایجاد آکنه های جدید را افزایش می دهد.

جوش با خوردن شیرینی ایجاد میشود؟

علت عمده و اصلی آکنه تغییرات هورمونی است که در دوران نوجوانی بوجود می آید و پوست را برای آکنه مستعد می نماید. بنابراین با کاهش مصرف چربی یا شیرینی نمی توانید بطور موثری مانع از ایجاد آکنه شوید.

ترکاندن جوش می تواند آن را بدتر کند

بسیاری از نوجوانان تصور می کنند که با ترکاندن جوش و خارج کردن محتوای آن موجب بهبود آن می شوند. این تصور کاملا غلط است زیرا با ترکاندن آکنه هم به پوست آن بخش آسیب زده می شود و هم محتوای آکنه که دارای باکتری است با پخش شدنشان روی قسمت های مجاور آکنه، باعث ایجاد آکنه در مناطق مستعد پوست اطراف می شود.

مراقبت‌های پوستی خانگی برای درمان جوش ها

این تکنیک‌های خود یاری ممکن است مفید باشد:

1. شستشوی مکرر می‌تواند پوست را تحریک کرده و علائم را بدتر کند.
2. پوست  را با یک صابون ملایم یا پاک کننده و آب ولرم شستشو دهید. آب بسیار گرم یا سرد می‌تواند جوش صورت را بدتر کند.
3. سعی نکنید جوش‌های سر سیاه را “پاک کنید” یا لکه‌ها را فشار دهید. این می‌تواند آنها را بدتر کند و باعث ایجاد اسکار دائمی شود.
4. از استفاده بیش از حد از لوازم آرایش خودداری کنید.
5. از لوازم آرایش، مراقبت از پوست و محصولات مراقبت از آفتاب که بر پایه روغن هستند (که گاهی اوقات برچسب “کومدوژنیک” می‌زنند) خودداری کنید. از محصولات غیر کومدون زا مبتنی بر آب استفاده کنید، زیرا کمتر احتمال دارد منافذ پوست شما را مسدود کنند.
6. قبل از رفتن به رختخواب آرایش را کاملا پاک کنید.
7. اگر پوست خشک مشکل ساز است، از نرم کننده‌های مبتنی بر آب بدون عطر استفاده کنید.
8. ورزش منظم نمی تواند جوش صورت شما را بهبود بخشد، اما می‌تواند خلق و خوی شما را تقویت کند و عزت نفس شما را بهبود بخشد. پس از اتمام ورزش هر چه زودتر دوش بگیرید زیرا عرق می‌تواند جوش صورت شما را تحریک کند.
9. موهایتان را به طور مرتب بشویید و سعی کنید از ریزش موهایتان روی صورتتان جلوگیری کنید.

 مهمترین نکته در درمان آکنه

آکنه یک مشکل قابل‌درمان است. روش‌های زیادی برای درمان جوش صورت وجود دارد و تبلیغات زیادی هم برای آن انجام می‌شود. یک نکته مهم در درمان این جوش‌ها این است که شما نوع پوست و نوع جوش‌هایتان را بدانید. وضعیت سلامت کلی بدن هم تأثیر زیادی در درمان دارد. برای مثال درمان آکنه‌های هورمونی نیازمند درمان خاص خود است.

تاحدامکان از درمان‌های خانگی و کم تهاجمی برای درمان آکنه استفاده کنید. اما اگر این درمان‌ها مؤثر نبودند به پزشک مراجعه کنید تا با استفاده از روش‌های پزشکی تهاجمی‌تر این اختلال را درمان کند. مراجعه به موقع به دکتر پوست تأثیر بسزایی در پیشگیری و رفع جوش صورت دارد.